Direnç ve Direnç Renk Kodları

Dirençler elektrik enerjisine karşı gösterilen zorluğa direnç denir. R harfi ile gösterilir. birimi OHM (Ω)’dur. Artı ya da eksi yönü yoktur. Uçları istenilen şekilde bağlanabilir. Direncin sembolü ve fiziksel görünümü aşağıda verilmiştir:

Yukarıda görüldüğü üzere direnç üzerinde çeşitli renkler bulunur. Bu renkler direncin değerini göstermektedir. Bu renler sayesinde basit bir hesaplama ile direncin değerini bulabiliyoruz. Öncelikle her rengin bir sırası, bu sıranın bir katsayı değeri bir çarpanı ve bazı dirençler için sıcaklık katsayıları vardır. Bu değerler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Yukarıdaki renk sıralarını ezberlemek zor, ancak bu sıralamayı aşağıdaki gibi basit bir kelime oyunu ile aklımızda tutabiliriz. Her rengin baş harfini kullanarak bir cümle oluşturuyoruz. SoKaKTa SaYaMaM GiBi.

Gelelim renklere göre direnç değerini hesaplamaya;

Renkler hesaplanırken direnç bacağına en yakın olan renkten okunmaya başlanır.

4 Renkli Direnç Hesaplama:

Eğer direnç üzerinde 4 adet renk varsa;

Birinci ve İkinci renk katsayıdır, katsayı sütununda karşılık gelen değer aynen yazılır.

Üçüncü renk çarpandır, çarpan sütununda karşılık gelen değer ile çarpılır.

Dördüncü renk toleranstır, yani direnç değerinden gösterebileceği sapmayı yüzde olarak gösterir.

Şimdi yukarıdaki resimde görünen direncin değerini hesaplayalım;

İlk renk kırmızı yani değeri 2

İkinci renkte kırmızı yani 2 Değerimiz 22 oldu.

Üçüncü renk yani çarpanımız sarı. Tablomuzda sarı renge karşılık gelen çarpan değeri 10000 yani 22 değerini 10000 ile çarpıyoruz.

Değerimiz 22000 Ω (ohm)’dur. Yani 22 kΩ.

Dördüncü rengimiz ise Altın. Bu da demek oluyor ki direncimizin toleransı ± %5’dir.

5 Renkli Direnç Hesaplama:

Eğer direnç üzerinde 5 adet renk varsa;

Birinci, İkinci ve üçüncü renk katsayıdır, katsayı sütununda karşılık gelen değer aynen yazılır.

Dördüncü renk çarpandır, çarpan sütununda karşılık gelen değer ile çarpılır.

Beşinci renk toleranstır, yani direnç değerinden gösterebileceği sapmayı yüzde olarak gösterir.

Şimdi yukarıdaki resimde görünen direncin değerini hesaplayalım.

Birinci renk kahverengi, değeri 1 aynen yazılır,

İkinci renk siyah, değeri 0 aynen yazılır,

Üçüncü renk siyah, değeri 0 aynen yazılır,

Değerimiz 100 oldu.

Dördüncü renk yani çarpanımız kahverengi. Tablomuzda kahverengi renge karşılık gelen çarpan değeri 10, bu da demek oluyor ki 100 değerini 10 ile çarpıyoruz. Değerimiz 1000 Ω (ohm)’dur. Yani 1 kΩ.

Beşinci değerimiz yani son kahverengi değeri toleranstır. Tolerans değerimiz ise tabloya göre ± %1’dir.

6 Renkli Direnç Hesaplama:

Eğer direnç üzerinde 6 adet renk varsa;

Birinci, İkinci ve üçüncü renk katsayıdır, katsayı sütununda karşılık gelen değer aynen yazılır.

Dördüncü renk çarpandır, çarpan sütununda karşılık gelen değer ile çarpılır.

Beşinci renk toleranstır, yani direnç değerinden gösterebileceği sapmayı yüzde olarak gösterir.

Altıncı renk sıcaklık katsayısıdır.

Şimdi yukarıdaki resimde görünen direncin değerini hesaplayalım.

Birinci renk kahverengi, değeri 1 aynen yazılır,

İkinci renk siyah, değeri 0 aynen yazılır,

Üçüncü renk siyah, değeri 0 aynen yazılır, Değerimiz 100 oldu.

Dördüncü renk gümüş, çarpan değeri 0,01’dir. 100 değerini 0,01 ile çarparız ve sonuç 1 Ω (ohm) bulunur.

Beşinci renge göre toleransımız ± %2

Altıncı renge göre sıcaklık katsayımız 100 ppm’dir.