Elektrik Temel Bilgiler

Elektrikte üç temel kavram vardır. Bunlar Gerilim, Akım ve Dirençtir.

Gerilim; bir iletkenin iki uç noktası arasındaki potansiyel farka denir. V, E ya da U ile gösterilir. Birimi Volt (V)’tur.

Akım; elektrik devrelerinde bir noktadan başla bir noktaya elektron akışına akım denir. I harfi ile gösterilir. Birimi Amper (A)’dır.

Direnç: elektrik enerjisine gösterilen zorluğa direnç denir. R ile gösterilir. Birimi Ohm (Ω)’dur.

Akım Çeşitleri: Elektrikte iki çeşit akım vardır, bunlar doğru akım ve alternatif akımlardır.

Doğru Akım:

Zamana göre yönü ve şiddeti değişmeyen akımlardır. Daha çok düşük güçlü yüklerde ve elektronikte kullanılır. Daha sonra kullanmak üzere depolanabilir. Akım/Zaman grafiği aşağıdaki resimde gösterilmiştir.

Yukarıdaki grafikte de görüldüğü üzere zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişmeyen bir gerilim seviyesi vardır. Birazdan alternatif akımı anlatırken, bunu daha rahat kavrayacağız.

Alternatif Akım:

Zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişen akım çeşididir. Daha çok yüksek güçlü yüklerde kullanılır. Depolanamaz, transformatörler yardımı ile yükseltilip düşürülebilir. Doğru akıma dönüştürülebilir. (Doğru akımlar da alternatif akıma dönüştürülebilir ancak dönüştürmek zordur ve tam ideal dalga şekli vermez.) Alternatif akımın Akım/Zaman grafiği aşağıdaki gibidir.

Yukarıdaki grafikte de görüleceği üzere alternatif akımın yönü ve şiddeti değişkendir. Zamana göre yükselerek artı maksimuma kadar çıkar ve sonra sıfıra düşer, ardından sıfırdan eksi maksimuma düşer ve sonra tekrar sıfır değerine geri döner ve bu sonsuza dek tekrarlanır.

Alternatif Akımda Periyot, Alternans ve Frekans Kavramları:

1- Periyot: 

Alternatif akımın sıfırdan artı maksimuma yükselmesi, sonra sıfıra düşmesi ardından eksi maksimuma düşmesi ve sonra tekrar sıfıra yükselmesine 1 peryot denir. Bir periyodun şekli aşağıdaki gibidir.

2- Alternans:

Bir periyotun yarısıdır. Alternatif akımın sıfırdan artı maksimuma çıkıp tekrar sıfıra düşmesine Poitif Alternans, sıfırdan eksi maksimuma düşüp tekrar sıfıra yükselmesine Negatif Alternans denir.

3- Frekans:

Alternatif akımda saniyedeki periyot sayısıdır. Frekans “f” harfi ile gösterilir, birimi Hertz (Hz)’dir. Türkiye’de elektrik şebekelerinde kullanılan frekans 50 Hz’dir. Yani gerilim 1 saniyede 50 kere sıfırdan artı maksimuma çıkıp, sıfıra düşüyor, ardından eksi maksimuma inip, sıfıra yükseliyor demektir.

Özetlemek gerekirse aşağıdaki görselde tamamını görebiliriz;

 

Yorum Yap